Με ποιον τρόπο τα κλιματιστικά μπορούν να γίνουν πιο “φιλικά” στο περιβάλλον;
Σίγουρα μία απάντηση είναι η βελτίωση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας, ώστε να “καίνε” όσο το δυνατό λιγότερο ρεύμα όταν λειτουργούν. Ωστόσο, εκτός από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, υπάρχει και ένας ακόμη σημαντικός λόγος που τα air condition επιβαρύνουν τον πλανήτη, ο οποίος έχει να κάνει με το γεγονός ότι χρησιμοποιούν κάποιο ψυκτικό μέσο.
Κι αυτό γιατί το ψυκτικό τους ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αν διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα, και μάλιστα εκατοντάδες ή και χιλιάδες φορές περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα – τον “συνήθη ύποπτο” για την κλιματική αλλαγή.
Τα ψυκτικά ανήκουν στην “οικογένεια” των φθοριούχων αερίων (F-gas) και ειδικότερα σε μία κατηγορία χημικών ενώσεων που ονομάζονται υδροφθοράνθρακες (HFC).
Έτσι, στην περίπτωση των οικιακών air condition , μέχρι και πριν από λίγα χρόνια αποκλειστική επιλογή των κατασκευαστών ήταν το R410A, ένα μείγμα αερίων που είναι 2.088 πιο δραστικό από το C02 στην υπερθέρμανση της Γης.
Ωστόσο, αν σήμερα θέλεις να αγοράσεις κλιματιστικο, έχεις τη δυνατότητα να επιλέξεις ένα μοντέλο που “απειλεί” λιγότερο τον πλανήτη, αφού δε χρησιμοποιεί το R410A. Ο λόγος είναι πως στην αγορά θα βρεις επίσης μοντέλα με ένα εναλλακτικό ψυκτικό μέσο, το R32, το οποίο είναι 68% λιγότερο επιβαρυντικό στην κλιματική αλλαγή, συγκριτικά με το R410A.
Μάλιστα, το πιο οικολογικό “προφίλ” αυτών των μοντέλων δε σημαίνει πως θα πρέπει να κάνεις κάποια “έκπτωση” σε θέματα απόδοσης ή ενεργειακής εξοικονόμησης στο μηχάνημα που θα αγοράσεις.
Το R32 είναι η “απάντηση” του κλάδου των οικιακών air conditionστον κανονισμό (F-gas regulation) που έθεσε σε εφαρμογή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2015, για τον έλεγχο των εκπομπών του θερμοκηπίου από τα φθοριούχα αέρια και τους υδροφθοράνθρακες. Ο κανονισμός θέτει συγκεκριμένα όρια για την περιβαλλοντική επίδραση του ψυκτικού μέσου των κλιματιστικών, τα οποία πληροί το R32. Παρόλο που αυτά τα όρια θα τεθούν σε ισχύ από το 2025, κάποιες εταιρείες έχουν προσαρμόσει ήδη από τώρα τις λύσεις που προσφέρουν.
Γιατί το R410A, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα, είναι τόσο επιβαρυντικό για το κλίμα;
Επειδή αν βρεθεί στην ατμόσφαιρα, εγκλωβίζει πολύ μεγάλα ποσά θερμότητας και επομένως ενισχύει σημαντικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Για να προσδιορίσουν την επίδραση που έχει στην κλιματική αλλαγή κάποιο αέριο ή κάποιο μείγμα αερίων, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ένα μέγεθος που λέγεται “δυναμικό υπερθέρμανσης στον πλανήτη” (Global Warming Potential, GWP), το οποίο ουσιαστικά συγκρίνει τη “συμπεριφορά” του με το διοξείδιο του άνθρακα. Έτσι, το GWP του R410A είναι 2.088, δηλαδή είναι 2.088 φορές πιο επιζήμιο από το CΟ2.
Πάντως, το R410A δεν είναι ο “απόλυτος εχθρός” του περιβάλλοντος, αφού δεν επηρεάζει καθόλου το στρώμα του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Μάλιστα, επιστρατεύθηκε για χρήση στα κλιματιστικά, ακριβώς ως λύση για την αντιμετώπιση της “τρύπας του όζοντος”. Στην πορεία, ωστόσο, άλλαξαν τα δεδομένα, καθώς αποδείχθηκε πως ο πλανήτης κινδυνεύει και από την κλιματική αλλαγή.
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι πως στο μείγμα από το οποίο αποτελείται το R410A, περιλαμβάνεται και το R32. Απλώς, σε καθαρή μορφή (δηλαδή χωρίς άλλες προσμίξεις), ως ψυκτικό μέσο το R32 είναι λιγότερο επιζήμιο ως αέριο του θερμοκηπίου.
Εκτός από πιο φιλικό στο περιβάλλον, το R32 έχει άλλα πλεονεκτήματα;
Σίγουρα το “σήμα κατατεθέν” του είναι τα πιο οικολογικά χαρακτηριστικά, αφού όχι μόνο δεν επηρεάζει την τρύπα του όζοντος, αλλά και εγκλωβίζει μικρότερα ποσά θερμότητας. Στην περίπτωσή του, το GWP είναι 675, δηλαδή είναι 675 πιο επιζήμιο από το CO2.
Την ίδια στιγμή, είναι πιο εύκολο να ανακυκλωθεί και να επαναχρησιμοποιηθεί, ενώ έχει εξίσου καλή (αν όχι καλύτερη) ενεργειακή “συμπεριφορά” με το R410A. Κάτι που σημαίνει πως τα μοντέλα που το χρησιμοποιούν κάθε άλλο παρά υστερούν σε απόδοση.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους κατασκευαστές, το νέο ψυκτικό αποδίδει καλύτερα σε ακραίες εξωτερικές θερμοκρασίες, ενώ παράλληλα μπορεί να μεταφέρει μεγαλύτερα ποσά θερμότητας ανά μονάδα μάζας. Επομένως, ανοίγει το δρόμο για την κατασκευή μονάδων με μικρότερες διαστάσεις.
Τι ακριβώς προβλέπει ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Ο κανονισμός δεν κάνει αναφορά σε συγκεκριμένα ψυκτικά, αλλά απαγορεύει μετά το 2025 την εισαγωγή στην Ε.Ε. οικιακών air condition με ψυκτικό μέσο που έχει GWP μεγαλύτερο από 750. Βέβαια, το R32 βρίσκεται κάτω από αυτό το όριο, με συνέπεια να έχει ήδη πάρει την “ψήφο εμπιστοσύνης” αρκετών εταιρειών.
Από την άλλη μεριά, παρόλο που από το 2025 θα απαγορευθεί η εισαγωγή air condition με R410A, αυτό δε σημαίνει πως θα εξαφανισθούν μεμιάς από τα ράφια. Αντίθετα, τα καταστήματα θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να πουλούν τέτοια μοντέλα, μέχρι να εξαντλήσουν το στοκ που θα διαθέτουν τότε.
Θα εξακολουθήσουν να υποστηρίζονται τα κλιματιστικά με R410A και μετά το 2025;
Ναι, αφού οι τεχνικοί θα συνεχίσουν να έχουν τη δυνατότητα να συντηρούν τα συγκεκριμένα μηχανήματα, όπως συμβαίνει και τώρα.
Με το R32, αλλάζει κάτι στη συντήρηση και την εγκατάσταση των air condition;
Οι διαδικασίες είναι παρόμοιες, από τη στιγμή μάλιστα που το R32 περιέχεται ήδη ως συστατικό στο R410A, το ψυκτικό που είναι ο κανόνας σήμερα στα οικιακά κλιματιστικά. Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη αλλαγή για τους τεχνικούς air condition (και τους καταναλωτές) έχει τεθεί σε ισχύ από πέρυσι με τον ευρωπαϊκό κανονισμό, ο οποίος προβλέπει πως θα πρέπει να είναι καταρτισμένοι και πιστοποιημένοι οι ψυκτικοί που διαχειρίζονται φθοριούχα αέρια – και επομένως εγκαθιστούν και συντηρούν κλιματιστικά.
Η μόνη σημαντική διαφορά του R32 είναι πως πρόκειται για ένα μέτρια εύφλεκτο αέριο. Αυτό δε σημαίνει κάτι για τον καταναλωτή, αφού το κλιματιστικό του θα είναι απόλυτα ασφαλές κατά τη λειτουργία του. Μάλιστα, όχι μόνο δεν υπάρχει περίπτωση πυρκαγιάς από κάποιον σπινθήρα μέσα στο μηχάνημα, αλλά και στην απίθανη περίπτωση που όλη η ποσότητα ψυκτικού που υπάρχει στο μηχάνημα διαρρεύσει στο κλειστό δωμάτιο και πάλι η πυκνότητά του θα είναι πολύ μικρή, για να αναφλεγεί.
Για τον τεχνικό, ωστόσο, το γεγονός ότι διαχειρίζεται ένα έστω και μέτρια εύφλεκτο υλικό, σημαίνει πως θα πρέπει να τηρήσει ορισμένα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας, κατά την εγκατάσταση ή τη συντήρηση. Προφυλάξεις που σίγουρα θα γνωρίζει, αν είναι καταρτισμένος και πιστοποιημένος.
Η κοινοτική Οδηγία περιλαμβάνει ανάλογους περιορισμούς και για τις υπόλοιπες συσκευές που χρησιμοποιούν ψυκτικό;
Ναι, και μάλιστα όχι μόνο για τα ηλεκτρικά προϊόντα που έχουν να κάνουν με ψύξη και θέρμανση (όπως για παράδειγμα τα ψυγεία και τις αντλίες θερμότητας) αλλά και για τις εφαρμογές πυρασφάλειας, στις οποίες και πάλι χρησιμοποιούνται υδροφθοράνθρακες (HFC). Μέσα από αυτούς τους περιορισμούς, στόχος της Ε.Ε. είναι μέχρι το 2030 να μειωθούν κατά 79% οι ποσότητες HFC που πωλούνται εντός Ευρώπης.
Εγγραφή νέου μέλους