Δυναμικό Καταστροφής του Όζοντος (ODP)
Πρόκειται για έναν δείκτη που χαρακτηρίζει την ικανότητα μιάς χημικής ένωσης να προκαλεί μείωση στο στρώμα του όζοντος και έχει σημείο αναφοράς την βλάβη που προκαλεί το τριχλωροφθορομεθάνιο (R11 ή CFC-11) με ODP=1. To R-11 χρησιμοποιείται ώς σημείο αναφοράς γιατί έχει 3 άτομα Χλωρίου στο μόριο του και άρα το μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο στην καταστροφή του όζοντος.
Βάση των παραπάνω το δίχλωροφθορομεθάνιο (R-22) έχει για παράδειγμα ODP=0.055, άρα φιλικότερο προς το όζον σε σχέση με το R-11. Με παρόμοιο τρόπο κατατάσσονται και τα υπόλοιπα ψυκτικά αέρια.
Ο δείκτης ODP υπολογίζεται βάση της χημικής δομής κάθε ένωσης και τι δυνατότητα έχει αυτή να φτάσει τα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας (στρατόσφαιρα). Τα HFCs για παράδειγμα λόγω έλειψης Χλωρίου και παρουσίας Υδρογόνου έχουν πρακτικά ODP=0.
To ODP χρησιμοποιείται συνήθως σε συνδυασμό με το GWP (Δυναμικό Πλανητικής Υπερθέρμανσης) ώς δείκτες της ζημιάς που προκαλούν οι διάφορες χημικές ενώσεις/αέρια στο περιβάλλον.
Δυναμικό Πλανητικής Υπερθέρμανσης (GWP)
Δείκτης ο οποίος χαρακτηρίζει το κατά πόσο διάφορα αέρια θερμοκηπίου μπορούν και εγκλωβίζουν θερμότητα στην ατμόσφαιρα σε βάθος χρόνου (20, 100 ή και 500 χρόνια) συντελώντας έτσι στην Παγκόσμια Υπερθέρμανση (Global Warming). Ώς σημείο αναφοράς είναι η δυνατότητα να συγκρατεί θερμότητα η αντίστοιχη ποσότητα Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) του οποίου το GWP=1 σε σχέση με άλλα αέρια. Για παράδειγμα το R404A έχει GPW=3922, είναι δηλαδή 3922 φορές "χειρότερο", όσον αφορά την πλανητική υπερθέρμανση, από το CO2.
To GWP εξαρτάται από τρείς βασικούς παράγοντες:
α) την απορόφηση υπέρυθρης ακτινοβολίας από μια συγκεκριμένη ένωση
β) την φασματική τοποθέτηση όσον αφορά τα μήκη κύματος απορόφησης
γ) την "ατμοσφαιρική διάρκεια¨που έχει η ένωση
Οπότε το GWP είναι ένας δείκτης που για να προκύψει εξέταζονται διάφορες παραμέτροι ενός αερίου καθώς και πως το συνολικό αντίκτυπο αυξάνεται ή μειώνεται σε βάθος χρόνου. Οι υπολογισμοί περιπλέκονται όταν πρόκειται για μίξεις αερίων.
Συνολικά αντίστοιχο Αντίκτυπο Υπερθέρμανσης (TEWI)
Επιπρόσθετα του άμεσου αντίκτυπου που έχουν τα ψυκτικά αέρια στην υπερθέρμανση του πλανήτη (κάτι που υπολογίζεται με τον δέικτη GWP), κάθε σύστημα που απαιτεί ενέργεια, επηρεάζει και αυτό, τουλάχιστον έμμεσα, το περιβάλλον.
Αυτό συμβαίνει διότι η παραγωγή ενέργειας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την παραγωγή CO2. Έτσι για να υπολογιστεί η συνολική επίπτωση ενός συστήματος στο περιβάλλον κατά την διάρκεια της λειτουργίας του χρησιμοποιείται ο δείκτης TEWI (Total Equivalent Warming Impact).
O TEWI δείχνει την συνολική εικόνα, εις βάρος του περιβάλλοντος, ενός συστήματος συνυπολογίζοντας τις άμεσες και έμμεσες εκμπομπές ρύπων και είναι το αποτέλεσμα της πρόσθεσης τους.
Άμεσες θεωρούνται οι επιπτώσεις από την απελευθέρωση ψυκτικού αερίου στην ατμόσφαιρα και έμμεσες οι επιπτώσεις από την καύση υδρογονονανθράκων κατά την παραγωγή ενέργειας που το σύστημα αυτό απαιτεί για την λειτουργία του.
Σημείωση:
Ο δείκτης TEWI είναι πιο κατατοπιστικός από τον GWP και όμως δεν αναφέρεται τόσο συχνά.
Υπάρχει μαθηματικός τρόπος για τον υπολογισμό του TEWI που δεν θα αναλύσουμε στο παρόν κείμενο, αλλά παραθέτουμε την σχετική εξίσωση:
TEWI = άμεσες εκπομπές + έμμεσες εκπομπές = (GWP×L×N)+(Ea×β×n), όπου:
L – ετήσιος βαθμός διαρροής του συστήματος, kg (3% ετήσιου φορτίου ψυκτικού αερίου),
N – χρόνος ζωής του συστήματος (15 years),
n – χρόνος λειτουργίας του συστήματος (βασισμένο σε καιρικά δεδομένα, 4910 hours),
Ea – κατανάλωση ενέργειας, kWh/έτος (τροποποιημένο για κάθε ψυκτικό υγρό),
β – παράγοντας εκπομπής διοξιδίου του άνθρακα, CO2-eq. εκπομπές ανά kWh (165g CO2/kWh).
Εγγραφή νέου μέλους